W opinii ekspertki z Instytutu Nauk o Polityce i Administracji KUL w mijającym roku Unia Europejska musiała stawić czoła wielu wyzwaniom i kryzysom, które nadały jej nową dynamikę. Na początku roku wydawało się, że najważniejszymi będą Brexit i kwestie klimatyczne, jednakże nieoczekiwany wybuch pandemii koronawirusa głęboko wstrząsnął Europą i światem. - Unia Europejska zmuszona była zareagować w sposób szybki i zdecydowany w celu ochrony życia obywateli, ale też źródeł utrzymania w państwach europejskich – podkreśla. To spowodowało, że założone przez nowo wybraną Komisję Europejską ambitne cele dotyczące przyszłości Europy, takie jak osiągniecie neutralności klimatycznej do 2050 r. czy wzmocnienie pozycji Starego Kontynentu na świecie musiały zejść na dalszy plan.

Lockdown

Pandemia koronawirusa spowodowała kryzys w nie tylko w dziedzinie zdrowia publicznego. Ogromna ilość zachorowań skłoniła władze państw do podjęcia decyzji o lockdownie, którego skutkiem był poważny wstrząs gospodarczy. Politolog podkreśla, że udało się rozwiązać najbardziej pilne problemy związane z opieką zdrowotną, co pozwala z umiarkowanym optymizmem patrzeć w przyszłość. – Dzięki zgodnej współpracy w ramach Unii możliwe stało się zapewnienie środki ochrony indywidualnej dla pracowników ochrony zdrowia, a także zabezpieczenie dostępu do odpowiedniej ilości dawek szczepionki – zauważa dr hab. Beata Piskorska, prof. KUL.

Brexit

Wśród innych wyzwań politolog szczególną uwagę zwraca na Brexit. 31 stycznia 2020 r. Wielka Brytania przestała być państwem członkowskim Unii, a z końcem roku dobiega końca okres przejściowy. W tej sytuacji konieczne stało się więc wypracowanie porozumienia w sprawie przyszłych stosunków, zwłaszcza umowy handlowej. - Wyjście Wielkiej Brytanii bez wypracowanego porozumienia rynku mogło doprowadzić do chaosu prawnego i gospodarczego we wzajemnych relacjach – podkreśla politolog. By wypracowana niemal w ostatniej chwili umowa weszła w życie, musi zostać jeszcze zatwierdzona przez obie strony.

Budżet Unii

Pod znakiem zapytania stanęła tez przyszłość budżetu Unii. W lipcu 2020 r., po przeciągających się negocjacjach, zostały ostatecznie uzgodnione wieloletnie ramy finansowe UE na lata 2021-2027. Dr hab. Beata Piskorska, prof. KUL przypomina, że wprowadzenie zasady uzależnienia przyznania funduszy z budżetu UE od zasady przestrzegania praworządności, spowodowało groźbę zawetowania budżetu przez Polskę i Węgry, do którego jednak ostatecznie nie doszło, a budżet został ostatecznie przyjęty na szczycie Rady Europejskiej w grudniu 2020 r.

W orbicie zainteresowania władz Unii znalazła się w 2020 r. wschodnia granica Wspólnoty. Destabilizacja sytuacji politycznej wywołana trwającym od 2014 roku konfliktem ukraińsko-rosyjskim spowodowała przedłużenie do 31 lipca 2021 r. sankcji wobec określonych sektorów rosyjskiej gospodarki. - W związku ze stosowaniem przemocy wobec pokojowo protestujących demonstrantów przeciwko sfałszowaniu sierpniowych wyborów prezydenckich na Białorusi, sankcjami politycznymi zostali objęci również przedstawiciele władz Białorusi – dodaje politolog.

Uchodźcy

Zdaniem ekspertki, choć liczba uchodźców systematycznie spada, to w 2020 r. Unia Europejska wciąż zmagała się z kryzysem uchodźczym. - W zasadzie jedynym sukcesem w polityce uchodźczej UE jest porozumienie z Turcją z 2016 roku – zauważa. Tymczasem w ostatnich miesiącach jego dalszy los stanął pod znakiem zapytania, gdy prezydent Turcji Recep Erdogan zagroził przepuszczaniem uchodźców przez granicę z Grecją wykorzystując to jako narzędzie nacisku politycznego na UE.

Zielony ład

Europejski Zielony Ład czyli osiągnięcie neutralności klimatycznej to w opinii wykładowcy KUL jeden z podstawowych priorytetów Unii. Przypomina ona, że zgodnie z przyjętym przez państwa UE zobowiązaniem stopniowa redukcja gazów cieplarnianych ma doprowadzić w roku 2050 do zerowego poziomu emisji gazów cieplarnianych netto. Drogą do osiągnięcia tego celu jest wspieranie innowacji przemysłowych oraz inwestycje w technologie przyjazne dla środowiska.