W naszej kulturze chrześcijańskiej, w której wyrośliśmy, szkoła otrzymała przydomek „Alma Mater”, „Matki Karmicielki”. Warto zauważyć, że są tylko trzy instytucje, które uzyskały w kulturze euroatlantyckiej miano matki. Są to: Kościół, ojczyzna i właśnie szkoła.
Mówimy, że Kościół jest naszą matką, bo nas karmi Słowem Bożym i Eucharystią, bo nas wychowuje na szlachetnych synów i córki.
Mówimy, że matką jest dla nas także ojczyzna. Przypominał nam to w ostatnich latach bł. Jan Paweł II. Przypomniał najwyraźniej 16 czerwca 1983 r. w Warszawie w przemówieniu powitalnym na Okęciu, na początku drugiej pielgrzymki do Ojczyzny, gdy ta była jeszcze w okowach stanu wojennego. Pielgrzym pokoju mówił wówczas do nas: „Pierwszym słowem, wypowiedzianym w milczeniu i na klęczkach był pocałunek tej ziemi, ojczystej ziemi... Pocałunek złożony na ziemi polskiej ma jednak dla mnie sens szczególny. Jest to jakby pocałunek złożony na rękach matki - albowiem Ojczyzna jest naszą matką ziemską. Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej”. I na końcu dodał słowa: „Pokój Tobie, Polsko! Ojczyzno moja! Pokój Tobie”.
Trzecią instytucją, której przydajemy miano matki, jest szkoła. Zasadniczo nazwę „Alma Mater” - „Matka Karmicielka” odnosimy do uniwersytetu czy innej wyższej uczelni, jednakże możemy ją także odnieść do każdej szkoły, w tym - po szkole wyższej - do szkoły średniej. Nietrudno się domyśleć, dlaczego takie miano tradycja przypisała szkole, gdyż szkoła - tak jak matka - karmi nas mlekiem wiedzy i mądrości i nas wychowuje.
Każda szkoła jak dobra matka winna oddziaływać na ucznia w sektorze jego umysłu i serca, intelektu i woli. Stąd też mówimy, że szkoła winna kształcić i wychowywać.
Kształcenie polega na przekazywaniu prawdziwych wiadomości, informacji z różnych przedmiotów. Ze strony nauczyciela jest tu wymagana odpowiednia kompetencja i praktyczna znajomość skutecznych metod nauczania, znajomość dydaktyki. Nieco więcej uzdolnień i przymiotów wymaga od nauczyciela, pedagoga, ścieżka edukacyjna, promowanie wartości, czynienie wychowanka nie tylko zasobniejszym w wiedzę, ale lepszym moralnie, wyposażanie go w przymioty serca, w cnoty moralne, takie jak: prawdomówność, uczciwość, odpowiedzialność, pracowitość, usłużność, wrażliwość, cierpliwość, wytrwałość. Ozdabianie wychowanka takimi cnotami, takimi przymiotami, wymaga od pedagoga dobrego przykładu, a więc nie tylko uzdolnień dydaktycznych, ale dojrzałej, pięknej osobowości, czyli bycia mistrzem, mistrzynią dla ucznia i wychowanka, w myśl starej, starożytnej zasady: „verba docent, exempla trahunt” - „słowa pouczają, przykłady pociągają”.
Trwając w wakacyjnym czasie, doceniajmy wszystko, co daje nam szkoła. Dystans wobec szkoły, jaki dają nam wakacje i urlopy, niech stanie się okazją, aby na nowo spojrzeć na nasze uczelnie i doceniając je, z nowymi siłami podjąć trud zdobywania wiedzy w nowym roku szkolnym i akademickim.

Oprac. ks. Łukasz Ziemski