Pod koniec zeszłego roku głośno zrobiło się wokół inwestycji przy ul. Obozowej 20, gdzie podczas budowy nowego osiedla zaczęły ulatniać się toksyczne substancje. Badania wykazały, że w glebie znajduje się toksyczny ołów i arsen. Substancje pochodzą jeszcze z czasów przedwojennych, bo w tym miejscu znajdowała się fabryka farb i lakierów.

– Deweloper budujący przy Obozowej został zmuszony do oczyszczenia gruntów pod budową, ale w innych miejscach na Woli sytuacja wygląda o wiele gorzej – mówi Aneta Skubida, radna z Woli, która od początku pilotuje sprawę pofabrycznych zanieczyszczeń.

Oczyszczanie terenu

Dla deweloperów, którzy masowo budują osiedla mieszkalne na pofabrycznych terenach, odkrycie chemikaliów jest traktowane jak ekonomiczna mina. Nie dość, że spowalnia prace budowlane, to jeszcze naraża inwestora na dodatkowe koszty. Nic więc dziwnego, że inwestor sam z siebie raczej nie informuje o odkryciu jakiegoś skażenia w gruncie. – Na ul. Obozowej unosił się dziwny fetor i sprawą zaczęli interesować się mieszkańcy sąsiednich osiedli – przypomina Skubida. Dopiero gdy o skażeniu zrobiło się głośno w mediach, skażeniem zajęli się także urzędnicy i odpowiednie służby.

Deweloper BPI Polska został zobligowany do oczyszczenia gruntu i informowania o postępach prac lokalną społeczność. Uruchomiono nawet specjalną stronę internetową, na której sukcesywnie pojawiały się komunikaty. „Miło nam poinformować, że operacja oczyszczania gruntów z historycznych zanieczyszczeń znalezionych przy ul. Obozowej 20 została ostatecznie zakończona. Proces remediacji gruntu przez BPI Polska potwierdziła Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ) w piśmie z dnia 2 września 2016 r.”.

Deweloper inwestujący przy Obozowej został przymuszony do takiego działania przez odpowiednie instytucje. – Później prowadził nawet spotkania i dialog z mieszkańcami sąsiednich bloków – mówi Skubida.

Dalej budują na skażonym terenie

Zupełnie inna jest sytuacja przy ul. Skierniewickiej, gdzie inwestorem jest Ronson Development. Choć w maju badania w rejonie budowy wskazały 700-krotne przekroczenie normy jakości powietrza dla benzenu, rakotwórczej substancji, to jednak firma nie została przymuszona do jakichś szczególnych działań. Inna jest też polityka informacyjna dewelopera. O ile BPI Polska nie informuje potencjalnych klientów o przeprowadzonych pracach odkażających, to na stronie inwestycji „City Link” Ronson można znaleźć jedynie informacje, że „miejsce ma pozytywną energię”. – Choć obiecano zastosować specjalne filtry, to jednak pomiary skażenia nie przyniosły prawie żadnych efektów – mówi Aneta Skubida.

Zanieczyszczenie jest historyczne i najprawdopodobniej związane z działalnością prowadzoną w tym miejscu w latach 1888–2000 przez dawne zakłady chemiczne Foton. Powierzchnia ziemi mogła zostać zanieczyszczona, ponieważ w tym miejscu produkowano artykuły fotochemiczne. Teren może być biologiczną bombą. – Jednak deweloper nawet nie szuka źródła skażenia. Dalej budowane jest osiedle, gdzie będą mieszkać rodziny na skażonym chemicznie terenie – tłumaczy wolska radna.

Nie wiadomo dokładnie, ile powstało w Warszawie osiedli na podobnych terenach, ale o sprawie jest coraz głośniej. Aktywiści już zrobili interaktywną mapę 71 miejsc, które potencjalnie mogą być skażone w stolicy. Najwięcej czarnych punktów jest na poprzemysłowej Woli.

Śledztwo prokuratury

Niestety, urzędnicy ani lokalne władze niewiele robią, aby rozwiązać problem. Najczęściej mówią, że sprawa skażonego terenu nie leży w ich kompetencji. Wygląda więc na to, że można zgodnie z prawem wybudować osiedle na toksycznym terenie, w którym będą mieszkać ludzie. – Dlatego apeluje do wszystkich, by sprawdzali, gdzie kupują mieszkania, bo obecnie jest to jedyny sposób, aby zmusić deweloperów do oczyszczania terenu – mówi Skubida.

Po długiej batalii i przepychankach między różnymi miejskimi instytucjami sprawą skażenia przy ul. Skierniewickiej zajęła się Prokuratura Rejonowa na Woli, która wszczęła śledztwo w sprawie narażenia życia i zdrowia ludzkiego oraz skażenia środowiska wskutek zrzutu zanieczyszczonej chemikaliami wody do kanalizacji miejskiej.

Niestety, sytuacja będzie się powtarzać, dopóki inwestorzy nie muszą sprawdzać gruntu i jego potencjalnego oddziaływania na środowisko. Do tej pory nie powstał też oficjalny rejestr skażonych gruntów. Jest tylko kwestią czasu, aż znowu gdzieś zacznie śmierdzieć.