Reklama

Niedziela Przemyska

Biskup Jerzy i jego łańcucki wikariusz

Przy najwyższych urzędach swych mawiał kazania, którymi wiele serc i dusz ludzkich pozyskał Bogu – mawiano o biskupie przemyskim Jerzym Albrechcie Denhofie. Ponieważ liczne obowiązki wynikające z piastowanego urzędu kanclerza Królestwa Polskiego nie pozwalały mu na częste przebywanie w diecezji, wspomagał się swoim wikariuszem in spiritualibus (w sprawach duchowych) i oficjałem ks. Andrzejem Antonim Podolskim, łańcuckim proboszczem...

Niedziela przemyska 38/2015, str. 4

[ TEMATY ]

biskup

ludzie

Arkadiusz Bednarczyk

Bp Jerzy Albrecht Denhoff

Bp Jerzy Albrecht Denhoff

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Aż pięciu członków rodu, z którego wywodził się nasz biskup, otrzymało godności senatora Rzeczypospolitej. Przodkowie tego rodu wywodzącego się z Niemiec walczyli z poganami w Zakonie Kawalerów Mieczowych w Inflantach.

Kanclerz królowej Marysieńki

Dziad przemyskiego biskupa, Kacper, otrzymał od papieża godność księcia. Przyszły biskup przemyski odznaczał się wielkim darem wymowy, zachowało się kilka jego wspaniałych kazań, np. z okazji elekcji Augusta II Mocnego. Jego dziadkiem był kanclerz wielki koronny Jerzy Ossoliński. Młody Jerzy Albrecht podczas nauki w kolegium jezuickim w Rzymie odznaczył się bardzo dobrymi wynikami. Po powrocie do kraju wstąpił na służbę kancelaryjną u biskupa chełmińskiego Andrzeja Olszowskiego. Dzięki jego poparciu otrzymał wiele godności kościelnych. Mając poparcie króla Jana III Sobieskiego i jego żony, został w 1685 r. mianowany biskupem kamienieckim, a w 1687 r. królowa Marysieńka obdarzyła go swoim zaufaniem powierzając mu urząd swojego kanclerza. Denhoff towarzyszył królowej w wielu podróżach. I właśnie dzięki staraniom królowej Sobieskiej dostał biskupstwo przemyskie. Prekonizowany został przez papieża Aleksandra VIII w 1690 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wyborna łacina...

Reklama

Za jego biskupich rządów w diecezji przemyskiej nastąpił doniosły fakt: biskup pozyskał dla unii władykę przemyskiego (dyzunitę) Innocentego Winnickiego; stało się to 23 czerwca 1691 r. W 1688 r. sięgnął Jerzy Albrecht Denhoff po kanclerstwo wielkie koronne. Jako kanclerz brał udział w wielu ważnych misjach państwowych: takie były wówczas czasy; biskupi byli z urzędu członkami Senatu oraz bliskimi współpracownikami królów. Jedną z misji Denhoffa był projekt umocnienia sojuszu antytureckiego z Cesarstwem Austrii. Król Jan III Sobieski powierzył mu także powitanie w Polsce nowego nuncjusza apostolskiego – Giacomo Cantelmi; wprawił wówczas wszystkich w podziw mądrą homilią i wyborową łaciną. Po przybyciu króla Augusta II Mocnego do Krakowa brał udział w uroczystej koronacji nowego króla i oczywiście wygłosił wówczas płomienne kazanie.

A w czasie pontyfikatu biskupiego w diecezji przemyskiej nasz bohater dopomógł w stworzeniu samodzielności przemyskiego klasztoru Panien Benedyktynek, wspomagał materialnie kapitułę przemyską (ciało doradcze biskupa) oraz liczne parafie, m.in. w Żołyni i Grodzisku, zrzekając się dziesięciny biskupiej na rzecz tych parafii, wspomagał materialnie kapitułę przemyską i kolegiatę w Brzozowie. Warto wspomnieć, że po śmierci bp Denhoff spoczął w kaplicy rodowej fundowanej przez Kacpra Denhoffa „za szczęśliwy powrót do zdrowia” (choć nie doczekał końca budowy) pw. św. Pawła Pustelnika przy kościele na Jasnej Górze.

Biskupi wikariusz

Liczne obowiązki nie pozwalały Denhoffowi na przebywanie ciągle w diecezji przemyskiej. Zwrócił uwagę na zdolnego księdza oraz proboszcza w Łańcucie – Andrzeja Antoniego Podolskiego, doktora obojga praw (początkowo był jezuitą, nowicjat odbywał w Krakowie). Probostwo otrzymał w 1671 r. dzięki poparciu Barbary z Tarłów, wdowy po księciu Jerzym Sebastianie Lubomirskim hetmanie polnym koronnym, właścicielu Łańcuta. W tym samym roku dzięki poparciu króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego został archidiakonem w kapitule przemyskiej. W okresie jego rządów w parafii w Łańcucie i posługi w diecezji usilnie starał się o uznanie za cudowny wizerunku Matki Bożej Szkaplerznej z Łańcuta, co stało się w 1701 r. Pięknie pisał o łańcuckiej Madonnie: „Obraz sam jest oficyną łask duchowych, w której Bóg Wszechmogący czyni dziwy tym, którzy z ufnością uciekają się o pomoc dla siebie lub dla potrzebujących i nikt stąd nie odchodzi smutny, a między innymi i ja także wiele dobrodziejstw temu miejscu zawdzięczam”. Ks. Andrzej Podolski ufundował też dla Cudownego Obrazu srebrne sukienki, zaprowadził w parafii łańcuckiej Bractwo Szkaplerza Świętego. Jemu także przypisuje się ułożenie pieśni sławiącej łańcucką Madonnę: „Matko coś u wrót Wisłoka stanęła...”, którą śpiewa się już ponad trzysta lat.

Nasz wikariusz in spiritualibus w imieniu bp. Denhoffa podejmował wiele odpowiedzialnych decyzji – co świadczy o zaufaniu, jakim darzył go przemyski hierarcha; m.in. spraw materialnych różnych probostw i altarii oraz nowych fundacji, np. w kościele farnym w Sanoku. Podolski przeprowadził w imieniu biskupa kilka wizytacji parafialnych (m.in. swojej parafii macierzystej), z których protokoły zachowały się szczęśliwie do dzisiaj. Łańcucki proboszcz pełnił jeszcze swoją służbę przy następnym biskupie przemyskim Janie Kazimierzu de Alten Bokum, jednak już tylko do czerwca 1702 r., po czym został zwolniony z urzędów i pozostał do śmierci w 1712 r. proboszczem w Łańcucie. Tu też założył Bractwo Dobrej Śmierci (1701). Z jego też woli erygowano nieistniejącą już dzisiaj kaplicę pod tym samym wezwaniem, w której podziemiach spoczął na wieki (obecnie północna nawa boczna kościoła). Liczne legaty przed śmiercią uczynił dla katedry i kapituły przemyskiej.

2015-09-17 13:17

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

„Idź przez życie tak, aby ślady twoich stóp przetrwały cię”

Niedziela podlaska 44/2012, str. 7

[ TEMATY ]

wspomnienia

biskup

Adam Kaniuk

S. Agnieszka Chrapek z wizerunkiem patrona św. Michała Archanioła

S. Agnieszka Chrapek z wizerunkiem patrona św. Michała Archanioła
ADAM KANIUK: - 18 października br. minęła 11. rocznica śmierci bp. Jana Chrapka - Siostry rodzonego brata. Jak Siostra wspomina ten dzień - po ludzku - tragicznego wypadku?
CZYTAJ DALEJ

Najważniejsza świątynia świata

2025-11-04 13:44

Niedziela Ogólnopolska 45/2025, str. 20

[ TEMATY ]

homilia

Liturgia Tygodnia

Rembrandt – Wypędzenie przekupniów z świątyń

Nie zawsze zdenerwowanie, złość czy furia są moralnie karygodne. Raczej nie lubimy być pod wpływem nieprzyjemnych emocji. Delektowanie się spokojem jest dalece bardziej miłe. Tęsknimy za błogostanem, który młodzi określają słowem: chillout.

Nie zawsze zdenerwowanie, złość czy furia są moralnie karygodne. Raczej nie lubimy być pod wpływem nieprzyjemnych emocji. Delektowanie się spokojem jest dalece bardziej miłe. Tęsknimy za błogostanem, który młodzi określają słowem: chillout. W czasach napiętych terminarzy czy nadużywania social mediów, które trzymają nas w napięciu, a potem pozostawiają w stanie zbliżonym do stuporu lub depresji, to normalne. Bardzo potrzebujemy „świętego spokoju”. Nie zawsze jednak jest on ideałem ewangelicznym. Jeśli chcę zachować dobrostan, nie mogę odwracać głowy od ludzkiej krzywdy, która dzieje się na moich oczach. Nie wolno mi nie reagować, nawet wzburzeniem, gdy trzeba kogoś ostrzec przed niebezpieczeństwem, obronić przed agresorem czy zaangażować się w schwytanie złoczyńcy. Nie mogę wtedy powiedzieć: „to nie moja sprawa”, „od tego są inni”albo „co mnie to obchodzi”. To tchórzostwo. Tak rozumiany „święty spokój” jest nieprawością albo tolerancją zła. Jak mógłbym przymykać oko, gdyby ktoś popychał bliźniego na drogę upadku. Czy jest godziwe nieodezwanie się przy stole – dla zachowania pozytywnych wibracji – kiedy trzeba bronić ludzkiej i Bożej prawdy? Czy milczenie w sytuacji kpiny z dobra, altruizmu czy świętości jest godne chrześcijanina? Czy kumplowskie poklepywanie po ramieniu w imię „przyjaźni”, kiedy trzeba koledze zwrócić uwagę, upomnieć go lub nawet nim wstrząsnąć, uznamy za cnotę? Nawet kłótnia może być święta! Wszak istnieje święte wzburzenie. Jan Paweł II krzyczał do nas wniebogłosy, upominając się o świętość małżeństwa i rodziny oraz o ewangeliczne wychowanie potomstwa. Współczesna tresura, nakazująca tolerancję wszystkiego, wymaga sprzeciwu, czasem nawet konieczności narażenia się grupom uważającym się za wyrocznię. Jezus powiedział: „Przyszedłem ogień rzucić na ziemię (Łk 12, 49). To też Ewangelia. Myślę, że zdrowej niezgody na niecne postępki, zwłaszcza te wykonywane pod płaszczykiem „zbożnych” czynności czy „szczytnych celów”, uczy nas dzisiaj Mistrz z Nazaretu. Primum: zauważyć ten proces czający się we mnie. Secundum: być krytycznym wobec świata. W dzisiejszej Ewangelii Zbawiciel jest naprawdę zdenerwowany, widząc, co zrobiono z domem Jego Ojca. Nie używa gładkich słów i dyplomatycznych gestów. Zagrożona jest bowiem wielka wartość. Najważniejsza świątynia świata miała za cel ukazanie Oblicza Boga prawdziwego i przygotowanie do objawiania jeszcze wspanialszej świątyni, dosłownej obecności Boga wśród ludzi – Syna Bożego. Na skutek ludzkich kalkulacji stała się ona niemal jaskinią zbójców, po łacinie: spelunca latronum. Dlatego reakcja Syna Bożego musiała być aż tak radykalna. Jezusowy gest mówi: w tym miejscu absolutnie nie o to chodzi! „Świątynia to miejsce składania ofiar miłych Bogu. Pan Jezus złożył swojemu Przedwiecznemu Ojcu ofiarę miłości z samego siebie. Ta Jego miłość, w której wytrwał nawet w godzinie największej udręki, ogarnia nas wszystkich, poprzez kolejne pokolenia i każdego poszczególnie, kto się do Niego przybliża” (o. Jacek Salij). O to chodzi w autentycznym kulcie świątynnym.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV: inspiracją wizji pracy Jan Paweł II i ks. Popiełuszko

2025-11-08 13:26

[ TEMATY ]

Leon XIV

Vatican Media

Pielgrzymki świata pracy mają w Polsce długą tradycję. Ich inspiracją było nauczanie św. Jana Pawła II i jego Encyklika Laborem exercens oraz działalność bł. ks. Popiełuszki – powiedział Papież zwracając się do Polaków podczas dzisiejszej audiencji jubileuszowej.

Leon XIV podkreślił, by właśnie do tych źródeł powracali, „aby z nadzieją stawiać czoła „nowym rzeczom”, upominając się o chrześcijańską wizję ludzkiej pracy”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję