Msza święta celebrowana była z udziałem biskupów podczas 401. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. Poprzedziła ją uroczysta procesja, podczas której poświęcono figurę św. Jacka. Pomnik stanie na kolumnie w odnowionych ogrodach kurialnych.

Papieskie przesłanie: rodzina, ewangelizacja i sprawiedliwość społeczna

Kardynał Nycz rozpoczął od przekazania pozdrowień od Ojca Świętego, podkreślając, że Stolica Apostolska w specjalnym liście apostolskim wskazała kluczowe etapy dla archidiecezji. Przypomniał dwie historyczne bulle: Piusa XI, który w 1925 r. ustanowił diecezję katowicką, oraz Jana Pawła II, który w 1992 r. podniósł ją do rangi metropolii.

„Papież prosi, abyśmy w tym jubileuszowym roku dali świadectwo nadziei, światła i życia” – mówił kardynał. Zaakcentował szczególną rolę Śląska w głoszeniu nauki społecznej Kościoła, zwłaszcza w Piekarach Śląskich, gdzie od lat kładzie się nacisk na sprawiedliwość i miłość społeczną.

„Ewangelia musi być głoszona pilnie, szczególnie w rodzinach, które są fundamentem wiary” – kontynuował, cytując Tertuliana z III wieku: „Ludzie chrześcijanami stają się, ale się nie rodzą. Stają się w rodzinie”. Zaapelował, by przypominać tę prawdę nie tylko rodzinom, ale także samorządom i państwu.

Korzenie sięgające Chrztu Polski i heroizm w czasach próby

Kardynał Nycz przypomniał, że chrześcijaństwo na Śląsku ma korzenie sięgające roku 1000 i diecezji krakowskiej oraz wrocławskiej. Podkreślił jednak, że prawdziwym fundamentem jest wiara w Chrystusa, który powiedział: „Beze Mnie nic nie możecie uczynić”.

„Tak jak drzewo bez korzenia usycha, tak oderwanie od chrześcijańskiej tożsamości prowadzi do duchowego zaniku” – mówił kardynał Nycz. Wskazał na heroizm XIX-wiecznych śląskich katolików, którzy w czasach industrializacji i antykościelnego „Kulturkampfu” nie porzucili wiary, w przeciwieństwie do robotników w innych częściach Europy.

„To dzięki Kościołowi powstały tu szkoły, szpitale, ochronki i zalążki Caritas” – przypomniał, dodając, że ówczesne relacje z protestantami były również pierwszymi krokami ku ekumenizmowi.

Od diecezji do metropolii: wierność w czasach prześladowań

Kardynał szczegółowo opowiedział o powstaniu diecezji katowickiej w 1925 r., podkreślając jej rolę w odradzającej się Polsce. Wspomniał pierwszych biskupów – Augusta Hlonda, Arkadiusza Lisieckiego i Stanisława Adamskiego – którzy angażowali się w obronę praw robotników i budowanie społeczeństwa opartego na katolickiej nauce społecznej.

„W czasach nazistowskiej okupacji diecezja dała Kościołowi męczenników: błogosławionych ks. Emila Szramka, ks. Józefa Czempiela i ks. Jana Machę” – mówił. Wspomniał też o prześladowaniach komunistycznych, gdy biskupi katowiccy byli usuwani z diecezji za obronę katechizacji.

„Paradoksalnie ich przesłanie jest dziś znów aktualne w debatach o miejscu religii w szkole” – zauważył. Wymienił również ks. Franciszka Blachnickiego, twórcę Ruchu Światło-Życie, oraz rolę Kościoła śląskiego w czasach „Solidarności”.

Współczesne wyzwania: rewolucja technologiczna i nowa ewangelizacja

Nawiązując do wizyty Jana Pawła II w Katowicach w 1983 r., kardynał przypomniał jego „wielką katechezę społeczną” oraz nadanie archidiecezji wezwania „Matko Sprawiedliwości i Miłości Społecznej” w Litanii Loretańskiej.

„Dziś, gdy Papież Leon XIV nawiązuje do «Rerum Novarum», nauka społeczna Kościoła znów jest kluczowa” – mówił. Podkreślił, że rewolucja technologiczna i sztuczna inteligencja stawiają przed Kościołem nowe wyzwania.

„Nie tylko robotnicy, ale wszyscy ludzie pracy – fizycznej i umysłowej – potrzebują dziś ewangelizacji” – zaapelował.

Na zakończenie Mszy, zgodnie z życzeniem Papieża, kardynał udzielił wiernym apostolskiego błogosławieństwa.